Ontstollend steen

Rituelen aan het levenseinde

Marian van der Veen, Jos Somsen, Anne Goossensen

Rituelen rondom de dood zijn van alle eeuwen en alle culturen en zijn van oudsher vaak vormgegeven binnen de kaders van een religie. De diverse religieuze tradities boden en bieden een rijke verzameling aan rituelen, beelden, verhalen en symbolen die mensen helpen om te gaan met de dood van geliefden en met hun eigen sterfelijkheid. Het is nog maar zo’n zestig jaar geleden dat Nederland één van de meest christelijke landen van Europa was. Aan het begin van de twintigste eeuw was de Nederlandse samenleving sterk verzuild: de maatschappij was voor een groot deel georganiseerd langs politieke en religieuze lijnen. De belangrijkste zuilen – protestants, rooms-katholiek, liberaal en sociaal-democratisch – hadden elk hun eigen media, scholen, politieke partijen, gezondheidszorg, en soms uitvaartondernemingen.
Dat bracht met zich mee dat ook rituelen en gebruiken rondom de dood vanuit de verschillende zuilen werden vormgegeven.Wat betreft religieus geïnspireerde rituelen bij het levenseinde betrof dat bijvoorbeeld het bidden en lezen uit de bijbel bij protestanten. Een ander voorbeeld is de ziekenzalving bij rooms-katholieken. Sommige rituelen werden uitgevoerd door en met naasten, maar de uitvoering van bepaalde rituelen, zoals de ziekenzalving, was en is voorbehouden aan een ritueel expert, de priester.

De VPTZ-reeks ‘Perspectieven van vrijwilligerswerk’ bestaat uit 6 boekjes. In deze serie worden de komende jaren meerdere aspecten van het vrijwilligerswerk wetenschappelijk belicht door Anne Goossensen en studenten van de Universiteit voor Humanistiek (www.uvh.nl).

Uitgave: VPTZ Nederland, 2017
Prijs: €7,50 (excl. verzendkosten)
Download: niet digitaal beschikbaar
Bestellen: bestelling@vptz.nl